ජනාධිපතිවරයාට ඉල්ලා අස්වන ලෙස ඉල්ලා තරුණ ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ සංගමයෙන් ලිපියක්

ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමය ජනාධිපතිවරයා සමඟ පැවැත්වීමට නියමිත සාකච්ඡාවේදී ජනතාවගේ ප්‍රමුඛ ඉල්ලීම වන ගෝඨාභය රාජපක්ෂට ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වන ලෙස කරන ඉල්ලීම දැනුම් දෙන ලෙස ඉල්ලමින් තරුණ ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ සංගමය ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමයට ලිපියක් යොමුකර තිබෙනවා
 
ජනාධිපතිවරයා දිගින් දිගටම මර්දනය දියත් කරමින් පුරවැසියන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝණය කරන බව ද තරුණ ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ සංගමය කරුණු සහිතව එම ලිපියෙන් පෙන්වා දී තිබෙනවා.
 
එම ලිපිය පහත දැක්වේ.
 
2022 මැයි මස 08 වැනිදා
 
ජනාධිපති නීතිඥ සාලිය පීරිස් මහතා,
සභාපති,
ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමය.
 
සභාපතිතුමනි,
 
ඉල්ලා අස්වන ලෙස ජනාධිපතිවරයාට දැනුම් දීම සම්බන්ධවයි
 
රටේ ඇතිවී තිබෙන තත්ත්වය සම්බන්ධයෙන් ඔබ සංගමය ඉදිරිපත් කරන ලද යෝජනාවලියක් ගැන සාකච්ඡා කිරීමට අද දිනයේ ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන, විපක්ෂ නායක සජිත් ප්‍රේමදාස ඇතුළු පිරිසක් සමඟ සාකච්ඡා මාලාවක් පැවැත්වීමට ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමයේ නියෝජිත පිරිසක් සූදානමින් සිටින බව අපට වාර්තා වී තිබේ.
රටේ සෑම ප්‍රදේශයකම පාහේ පසුගිය මාස දෙකක කාලය ඇතුළත ඇතිවූ විරෝධතාවල ප්‍රධාන සටන් පාඨය වූයේ ඒකාධිපති සහ අත්තනෝමතික පාලනයක් ගෙන යන ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ හට ඉල්ලා අස්විය යුතු බවයි. තරුණ ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ සංගමය ලෙස අපගේ ස්ථාවරයද මේ අවස්ථාවේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ අනිවාර්යෙන්ම ඉල්ලා අස්විය යුතු බවයි.
ජනමාධ්‍යවේදීන්ගෙන් සැදුම්ලත් සංගමයක් ලෙස ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරයා ලෙස පත්වීම සම්බන්ධයෙන් පවා බරපතල ගැටලු සහගත තත්ත්වයක් තිබිණි. ඊට හේතුව ජනාධිපතිවරයාගේ පුරවැසිභාවය ගැන ගැටලුව සහ ජනමාධ්‍ය සමාජයට ප්‍රචණ්ඩත්වය එල්ල කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඔහුට ඇති බරපතල චෝදනා වේ. ලසන්ත වික්‍රමතුංග ඝාතනය, ප්‍රගීත් එක්නැලිගොඩ පැහැරගෙන ගොස් අතුරුදන් කිරීම, කීත් නොයාර් පැහැරගෙන ගොස් වධහිංසා කිරීම ඇතුළු සිද්ධි ගණනාවකට ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ සම්බන්ධය ගැන විවිධ සාක්කි අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේදී සහ අධිකරණයේදී දිගහැරී තිබේ.
කෙසේ වෙතත් ඔහු ජනාධිපතිවරයා ලෙස පත්වීමෙන් පසු ගන්නා ලද උද්දච්ඡ සහ අමනෝඥ ක්‍රියාමාර්ග වර්තමානයේ ඇතිවී තිබෙන ආර්ථික සහ දේශපාලන අර්බුදවලට ප්‍රධානතම හේතුවක් විය. කොවිඩ් මර්දනය හමුදා ප්‍රධානියකුගේ ප්‍රධානත්වයෙන් යුත් ජනාධිපති කාර් සාධක බලකායකට බාරදීම සහ ඒ ආශ්‍රිතව ගන්නා ලද තීන්දු තීරණ නීතියේ පාලනය ඉක්මවා යන තැනට පවා තල්ලු වූ අතර රට පුරා කොවිඩ් ව්‍යාප්ත වීමට එය හේතුවක් විය. මේ එක් උදාහරණයක් පමණි.
මාස දෙකකට ආසන්න කාලයක් ඇතුළත ජනාධිපතිවරයා සහ ඔහු විසින් පත් කරන ලද සහ ඔහුගේ මෙහෙයවීමෙන් කටයුතු කරන නිලධාරීන් ගන්නා ලද මර්දනකාරී ක්‍රියාකාරකම් ගැන තරුණ ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ සංගමය අප්‍රේල් 19 වැනිදා එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට පැමිණිලි කළ අතර එහි පිටපතක් ඔබටද යොමු කළෙමු. අප්‍රේල් 19 වැනිදායින් පසු සිදුවීම් කිහිපයක් ගැන මෙහිදී කෙටියෙන් සඳහන් කරමු.
1) අප්‍රේල් 19 වැනිදා රඹුක්කනදී පැවති සාමකාමී විරෝධයට පොලිසිය ලවා වෙඩි තබා පුද්ගලයකු ඝාතනය කර තවත් පිරිසක් ඝාතනය කිරීමට උත්සාහ කිරීම.
2) අප්‍රේල් 23 වැනිදා අන්තර් විශ්ව විද්‍යාල ශිෂ්‍ය බල මණ්ඩලයේ විරෝධතාවකට කොළඹ මාර්ග කිහිපයකට ඇතුළු වීම වලක්වමින් නියෝගයක් ලබා ගැනීම.
3) අප්‍රේල් 24 කොළඹ අවට ප්‍රධාන මාර්ග කිහිපයක් සම්පූර්ණයෙන්ම අවහිර වන සේ වසා දැමීම මගින් මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝණය කිරීම සහ පොලිසිය මෙන්ම ජනාධිපති ආරක්ෂක අංශයද එක්ව උල් කටු සහිත මාර්ග බාධක දමා ඒවා ඉටු කොළවලින් වසා දමා විරෝධතාකරුවන් සහ/හෝ විරෝධතා ආවරණය කිරීමට යන ජනමාධ්‍යවේදීන් ඝාතනය කිරීමට උත්සාහ කිරීම. (කොටුව පොලිසියේ පැමිණිලි අංක සීඅයිබී 1 15/159)
4) අප්‍රේල් 26 – මයිනාගෝගම විරෝධතාකරුවන් පොලිස් වාහනවලට යට කිරීමට උත්සාහ කිරීම. (කොල්ලුපිටිය පොලිසියට කළ පැමිණිල්ලේ අංකය CIB i 333/116 )
5) මැයි 02 – ගාලු මුවදොර උද්ඝෝෂණයේ නිරතව සිටි සමන් කුමාර නම් පුද්ගලයකු යක්කල පොලිසිය මඟින් අත්අඩංගුවට ගෙන පහරදීම. ඔහු ජනතා විමුක්ති පෙරමුණට කලක් සම්බන්ධ වී සිටි පුද්ගලයකු බව නීතිය හා සාමය ඇමති ප්‍රසන්න රණතුංග (පොලිසිය භාර ඇමති) පාර්ලිමේන්තුවේදී ප්‍රකාශ කළේය. ඔහුට පහරදීම සම්බන්ධයෙන් නීතිඥවරුන්ගේද මැදිහත්වීමෙන් යක්කල පොලිසියේ පැමිණිල්ලක් කර ති‌බේ. පැමිණිලි අංකය – CIB ii 64/167
6) මැයි 02 – ඒකපාර්ශ්විකව කරුණු දක්වමින් මයිනාගෝගමට අදාලව උසාවි නියෝගයක් ලබා ගැනීම.
7) මැයි 05 – කතානායකට ලිපියක් බාරදීමට ගිය විරෝධතාකරුවන් 13 දෙනකු පාර්ලිමේන්තුව අසලදී අත්අඩංගුවට ගෙන අධිකරණයට ඉදිරිපත් කිරීම
8) මැයි 05 – අන්තර් විශ්ව විද්‍යාල ශිෂ්‍ය බල මණ්ඩලයේ පාගමනට කඳුළුගෑස් සහ ජල ප්‍රහාර එල්ල කිරීම
9) මැයි 06 – අන්තරේ සහ තවත් පිරිස් එක්ව පැවැත්වූ විරෝධතාවයට ජල ප්‍රහාර සහ කදුළු ගෑස් ප්‍රහාර එල්ල කිරීම. අන්තරේ විසිර ගිය පසු ප්‍රදේශවාසීන් පැවැත්වූ විරෝධතාවයට මධ්‍යම රාත්‍රිය වනතුරු ජල ප්‍රහාර සහ කඳුළුගෑස් ප්‍රහාර එල්ල කිරීම සහ බැට්න්පොලුවලින් පහරදීම.
10) මැයි 06 – මහජන ආරක්ෂක ආඥාපනත යටතේ රට තුල හදිසි තත්ත්වයක් ප්‍රකාශයට පත් කිරීම.
ඉහතින් සඳහන් කළේ මෑතකම සිදු කළ මර්දනීය ක්‍රියාකාරකම් 10ක් පමණි. මෙම ලැයිස්තුවට එකතු විය යුතු සිදුවීම් රැසක් තිබේ. මර්දනයේ තත්ත්වය කොතරම් දරුණුද යත් ශ්‍රී ලංකා පොලිසියට මේ සම්බන්ධයෙන් කළ කිසිම පැමිණිල්ලක් විමර්ශනය කර නැත. ඒවායේ සාක්කි විනාශවන තුරු පොලිස්පතිවරයා විමර්ශන සිදු නොකර සහ/හෝ විමර්ශන සඳහා උපදෙස් නොදී කටයුතු කිරීමෙන් පුරවැසියන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් දිගින් දිගටයම උල්ලංඝණය වෙමින් තිබේ.
ජනාධිපතිවරයා සහ ඔහුගේ මෙහෙයවීම යටතේ සිටින නිලධාරීන් බරපතල ලෙස පුරවැසි අයිතිවාසිකම් මර්දනය කරමින් සිටිනා පසුබිමක රට පුරා විරෝධතාකරුවන්ගේ ප්‍රධානතම ඉල්ලීම වන්නේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය යුතු බවයි.
එබැවින්, ඔබ සංවිධානය අද දිනයේ ජනාධිපතිවරයා මුණ ගැසුණු පසු රටේ ජනතාවගේ ඉල්ලීම වන ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඉල්ලා අස්විය යුතු බවට වූ යෝජනාව ද ජනාධිපතිවරයාට මූලික වශයෙන් ඉදිරිපත් කරන ලෙස තරුණ ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ සංගමය ලෙස ඉල්ලා සිටිමු. ජනාධිපතිවරයා ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු රටේ ඉදිරි ගමණ ගැන සාධණීය යෝජනා රැසක් විරෝධතාකරුවන්ට මෙන්ම රටේ තරුණ ප්‍රජාවටද ඇති අතර ඒ කිසිවක් වර්තමාන ජනාධිපතිවරයා යටතේ ක්‍රියාත්මක කිරීම ප්‍රායෝගික නොවේ. බරපතල චෝදනා එල්ලවී ඇති වර්තමාන ජනාධිපතිවරයා ඉල්ලා අස්වීම ප්‍රමුඛම අවශ්‍යතාවක් බව අවධාරණය කරන ලෙස ඉල්ලා සිටිමු.
ස්තුතියි.
 
මෙයට,
විශ්වාසී,
 
ලේකම්,
තරුණ ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ සංගමය
 
එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට යොමු කරන ලද ලිපියේ පිටපතක් පහත දැක්වේ.
19th April 2022
 
To:       The United Nations High Commissioner for Human Rights
The United Nations Special Rapporteur on Freedom of Opinion and Expression
The United Nations Special Rapporteur on Freedom of Assembly and Association  
 
Dear Madam, Sir,
 
Continuous and widespread protests in Sri Lanka and protection of Freedom of Expression, Opinion and Peaceful Assembly
 
A.    Introduction
1.      As you are aware, there have been widespread protests in Sri Lanka due to economic, social and political concerns since late last year. A month of protests in March triggered by widespread shortages of gas, fuel, electricity, medicine, paper and massive price increases in essential consumer goods, led to a peaceful protest at the President’s residence in Mirihana (Colombo district) on the 31st of March.
2.      After series of repressive measures (detailed in section B below), protests escalated and on 9th April, a continuous day and night protest has started at the Galle Face Green in Colombo, including outside Presidential Secretariat. This has drawn hundreds of thousands from across the country. The protesters have now renamed the area “Gota Go Gama (GGG or Gota Go Village). “Gota” is a popular short name for President Gotabaya Rajapaksa.
3.      Parallel protests to “Gota Go Village” have also started in other districts such as Badulla, Galle, Matara and Kandy since last week. Protests in other parts of the country have also continued.
 
B.     Reprisals and violations from 31st March to 18th April
4.      The Mirihana protest resulted in 54 persons including journalists being arrested and beaten. The beatings continued even after the Young Journalists Association informed the Inspector General of Police (IGP) and the Human Rights Commission of Sri Lanka (HRCSL). The HRCSL had contacted the Mirihana police, but there has been no positive response. Some were beaten till HRCSL officers visited the Mirihana police around 11am.
5.      The IGP had not played a proper role and had instructed the Criminal Investigation Department (CID) in writing that Sirasa TV station which broadcasted the protest and the crackdown live, should be investigated.
6.      Army, police and persons in civil had also entered houses in the area and attacked residents.
7.      On the next day morning, when journalists visited Mirihana, Presidential Media Division had obstructed them. Although a complaint had been made to the Mirihana police and to the IGP about this, no arrests or actions have been taken.
8.      This was followed by legal measures to restrict freedom of expression, opinion and assembly, such as the declaration of emergency, countrywide curfew and illegal instructions to the mobile service providers to restrict some social media applications.
9.      Separately to these, a young social media activist who had supported the protests, was abducted from his house in early hours of 1st April and police had initially denied knowledge about his whereabouts. But after series of interventions by the Young Journalists association, lawyers and the Human Rights Commission, police acknowledged his arrest and detention and he was produced before a Magistrate just under the stipulated 24 hours and released on bail.
10.  Another activist was summoned for questioning by the police on 4th April in relation to a slogan he had displayed in his car.
11.  On 14th April, a Police Officer was arrested for joining protesters at Gall face and making a statement. Later he was released on bail. As there is no prima-facie criminal offence, the arrest appears to be a disproportionate response, designed to discourage government officials and police in particular, to be sympathetic and supportive towards the protests.
12.  On 15th April, a dissident who had covered a public notice about a local development project which had a photo of a local politician, with a notice that this was done with public money, was summoned to the police station based on a complaint by a local politician.
13.  On 16th April, when some protesters were shouting anti-government slogans, they were arrested and taken to the Wellawatte police station and subjected to cruel and degrading treatment before being released.
14.  On 16th of April, number of police trucks were visible near the Gall Face protest site and later the trucks have been removed after it was highlighted in the social media. This led to widespread fear amongst protesters of an imminent violent crackdown. The Bar Association of Sri Lanka issued a statement regarding this development mentioning their concerns over attempts to disrupt the peaceful protest.   
15.  On the night of 16th April, a laptop was stolen from the “International Media Centre” established at the “Gota Go Village” near the Galle Face Green.
16.  On the night of 17th April, the banner at the above “International Media Centre” was stolen.
17.  Journalists had noticed several intelligence personnel loitering around the “International Media Centre” and are suspicious whether there is a hidden hand behind these two incidents.
18.  On 17th April morning, police had removed the huts of protesters in Galle who had also established parallel “Gota Go Village”. After several lawyers had intervened with the Senior Superintendent of Police (SSP), the police had agreed to allow the protest to continue and the huts to be re-installed.
19.  On night of 17th April, police had objected to the erection of a temporary tent by protesters in Kandy who had also established a parallel “Gota Go Village”. Despite some tensions, the tent was erected and the protest continued till 18th April as this was being written.
 
C.    Fears of imminent reprisals, violations  and violence
20.  On 18th April, police had submitted a “fact report” to the Fort Magistrate (case no. 21838/2022) about the protests at the Galle Face Green, saying protesters had caused inconvenience to public using the road and pavement at the Galle Face Green and also saying that disposal of non-biodegradable items used by the protesters and use of loudspeakers is causing environmental damage. Police appears to be misleading the court through this reporting, as there has been very organized collection of garbage by protesters themselves, the area had been kept clean despite the large numbers gathered and heavy rain on some days, only small sound systems have been used which were only reaching the protesters and immediate passersby and the overwhelming reaction of the public walking or driving through the Galle Face Green has been to express support to the protesters. Police have hinted at potential breach of law and order and aggressive behavior by the protesters, drawing fears that they may use this in the future to disrupt or disperse the protest.
21.  On 4th April, Mr. Thilina Gamage was appointed as the Magistrate in Fort (Colombo 1). He had faced allegations of not being impartial during previous tenures as Magistrate and investigations into some complaints against him are still pending. The Galle Face Green falls under jurisdiction of the Fort Magistrate and this appointment has raised concerns whether this is an attempt to seek judicial sanction for disruption or dispersing of protesters at Galle Face Green.
22.  There has also been news that police may seek ex-parte court orders to disperse the protesters (In the past, ex-parte court orders have been used widely to stop protests in different parts of the country)
23.  The newly appointed Minister in charge of Public Security and the police is one who had alleged about “political extremists” involvement at the 31st March Mirihana protest at a press conference.  He had alleged the involvement of members of a political party at the Mirihana protest in a manner implying that they too were involved in the violence, at the above press conference and again in parliament. This leads to serious concerns about hostile attitude and response of the police towards the protests and protesters.
24.  We also receiving information that the government is now considering non legal means to suppress the protests. One such effort has been to try and use racism to disrupt protests. During a small pro-government protest and in social media, derogatory remarks have been made about ethnic and religious minorities, although protesters have continuously rejected racism and insisted on unity amongst all races, religions etc.  
25.  On 15th April, a video clip showing army personnel at the Ganemulla (Gampaha district) army camp, being trained in protesting uttering anti-government slogans was circulating on social media. This came in context of messages circulating expressing fear about members of armed forces or others joining protests, chanting anti-government slogans and creating conflict with armed forces, which could then be used to disperse protesters.
26.  There is fear that there will be organized groups deployed to disrupt protests by engaging in violent acts. Such plans also had been revealed in parliament by MP Vijitha Herath. This was seen during the 31st March peaceful protest near President’s residence in Mirihana, including the burning of a bus belonging to the Army.
27.  If above happens, and / or there is serious repression of protests, there is possibility of widespread protests on a much larger scale. There is also fear that persons within the police and armed forces will be used to suppress protesters and those who are supporting them. These may lead to bloodbath.
 
D.    Background information
28.  The present president has been implicated in many serious human rights violations and crimes against protesters, dissident journalists and civilians, when he was serving as the Secretary to the Ministry of Defense. One is the shooting to death of three civilians and injuring many others during protests demanding clean drinking water in Weliweriya. The editor of the Sunday Leader newspaper, Lasantha Wickramatunge was murdered after he accused the present President about defraud in the purchase of MIG aircrafts and investigations have also revealed that there were attempts to accuse the LTTE of this crime. Court records indicate that the present President is also implicated in the abduction of journalist and cartoonist Prageeth Ekneligoda.  Investigations have also revealed that army personnel were involved in the abduction and torture of journalist Keith Noyar. Suspicions about the involvement of the present President in this incident has emerged when phone records were analyzed. Senior Superintendent of Police (SSP) Shani Abeysekera who led investigations into above incidents and was removed from the Criminal Investigation Department (CID) soon after the election of the present President and later, the SSP was arrested on false charges.
29.  There are also serious allegations against the present Senior Deputy Inspector General (SDIG) of police in charge of the western province. Based on extensive investigations, he was due to be arrested by the CID for hiding evidence in the abduction and torture of journalist Poddala Jayantha, but this was stopped when Gotabaya Rajapaksa became president. He has also faced charges in a disciplinary inquiry for not taking actions despite availability of prior information in relation to easter attacks. He had then threatened a journalist who had questioned about this and a complaint to the IGP about this threat had not resulted in any actions. Persons from within the police force are alleging that he is trying to get the police to implement illegal orders of the government and it is deeply problematic that a officer like this is heading the police force in the western province at a moment like this.
 
E. Our appeal
30.  Closely monitor the situation on regular basis, including through official observation / solidarity visits to the Galle Face Green and other sites of protests
31.  Exert immediate and maximum pressure on the government to;
                                            i.                        listen to greviences of the people and constructuvely respond to their aspirations
                                          ii.                        respect the right to freedom of expression, opinion and assembly and especially the right to protest
                                        iii.                        take actions against those who have or attempted to supresss freedom of expression, opinion and assembly and especially the right to protest
32.  Intervene to protect and support those whose freedom of expression, opinion and assembly and especially the right to protest have been violated or face imminent violation.
 
Thank you.
Sincerely yours,
 
 
Lawyers Forum for the People                             Sri Lanka Young Journalists Association
                                                                                    [email protected] / +94710661417
 
Cc.
i.                    UN Resident Coordinator in Sri Lanka
ii.                  Senior Advisor to the UN Country Team in Sri Lanka
iii.                Diplomatic Missions in Colombo
iv.                Chairperson of the Human Rights Commission of Sri Lanka
v.                  Chairperson of the Judicial Services Commission of Sri Lanka
vi.                President of the Bar Association of Sri Lanka
vii.              Media