නොබෙල් සාහිත්‍යය ත්‍යාගලාභී පෙරුවියානු ස්පාඤ්ඤ සම්භවයක් සහිත ලේඛක මාරියෝ වර්ගාස් යෝසා දිවි සැරිය නිම කර තිබෙනවා.
නවකතා 30ට අධික ප්‍රමාණයක් මෙන්ම නාට්‍ය කිහිපයක් රචනා කර ඇති මෙම සම්මානලාභී ලේඛකයා මිය යන විට 89 වැනි වියෙහි පසූ වුණා.
බල ව්‍යුහයන් සම්බන්ධයෙන් ඔහුගේ සිතියම්කරණය සහ පුද්ගල ප්‍රතිරෝධය, කැරැල්ල සහ පරාජය සම්බන්ධයෙන් ඔහු ගොඩනැඟූ තියුණු රූප මත මාරියෝ වර්ගාස් යෝසා 2010 වසරේදී නොබෙල් සාහිත්‍ය සම්මානය දිනා ගනු ලැබුවා.
මාරියෝ වර්ගාස් යෝසා ලියූ, Conversation in the Cathedral” (1969), “The War of the End of the World” (1981), “Aunt Julia and the Scriptwriter” (1977) වැනි කෘති පාඨකයන්ගේ ගෞරවයට පාත්‍ර වුණා.
ලතින් ඇමරිකන් සාහිත්‍යය තුළ දැවැන්තයෙකු ලෙස සැලකෙන ගබ්‍රියෙල් ගර්සියා මාකේස්ගේ සමතැන් හි තැබිය හැකි ලේඛකයෙකු වන මරියෝ වර්ගාස් යෝසාගේ කෘති කීපයක්ම මේ වනවිට සිංහලයට පරිවර්තනය වී ඇති අතර, ඔහු විසින් ලියන ලද “The Bad Girl” කෘතියේ සිංහල පරිවර්තනය ලෙස පළ වූ “විසේකාරී ” මෙරට ඉමහත් ජනප්‍රියත්වයට පත් වූ කෘතියක්.
මාරියෝ වර්ගාස් යෝසා දිවි සැරිය නිම කළ පුවත සම්බන්ධයෙන් ජ්‍යෙෂ්ඨ සාහිත්‍යවේදී චූලානන්ද සමරනායක සිය ෆේස් බුක් ගිණුමෙහි තැබූ සටහනක් පහතින්,
“මාරියෝ වර්ගාස් යෝසා දිවි සැරිය නිමකළ පුවත ලදිමි. ඒ සියල්ල නතරවූ සේ දැනුණ මොහොතකි. ඔහු නැති අඩුව නොපිරී පවතිනු ඇත.
මා ඔහු දකින්නේ මාකේස්ද අභිභවා ගිය ලතින් ඇමරිකානු දැවැන්තයා ලෙසිනි. මාර්කේස් පළවූ සිය අවසන් කෘතිය වන My Melancholy Whores එලිදකින විට සිටියේ සිය නිර්මාණ සැරියේ පහළ බසිමිනි. එහෙත් යෝසා අවසන් මොහොත දක්වාම සිටියේ පියෙන් පිය ඉහළ නගිමිනි. එය පහසු ගමනක් නොවේ.
ඔහුගේ සෑම කෘතියක්ම අසිරියකි. ලේඛකයන්ට වටනා වැඩබිමකි. ලියන්නේ කෙසේදැයි හදාරන්නෙකුට ඔහුගේ නිර්මාණ පිරික්සීමෙන් උගත හැකි දේ බොහෝය.
ඔහු අපට හඳුන්වා දුන්නාට ගාමිණී වියන්ගොඩට තුති. ඒ ගමන තවත් ඉදිරියට ගෙන යෝසාගේ වැදගත් කෘති අපට ගෙන ආ අමරකීර්තිට තුති.
යෝසා, මට නම් ඔහු සාහිත ඩයිනෝසරයෙකි.” (චූලානන්ද සමරනායක)
