ලෝක සාගර දිනය අදයි

සාගර මගින් මිනිස්සුන්ට ලබාදෙන ප්‍රතිලාභ පිළිබඳව දැනුවත් කිරීම සදහා සහ සාගර ආරක්ෂා කිරීමේ අවශ්‍යතාව පිළිබඳව ජනතාව දැනුවත් කිරීම සදහා සෑම වසරකම ජූනි 08 වන දින ලෝක සාගර දිනය (World Oceans Day) සමරනු ලැබේ.

1992 ජුනි 8 වන දින එක්සත් ජාතීන්ගේ පරිසර හා සංවර්ධනය පිළිබඳ සමුළුවේ (UNCED) – කැනඩාවේ සාගර ආයතනය විසින් සාගර සඳහා ජාත්‍යන්තර දිනයක් සඳහා මුලින්ම අදහස යෝජනා කරන ලදී.

පසුව 2008 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය විසින් යෝජනාව සම්මත කරන ලද අතර එය සෑම වසරකම ජුනි 8 ලෝක සාගර දිනය ලෙස සැමරීමට ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.

ලෝක සාගර දිනය සැමරීමේ පරමාර්ථ කිහිපයක් හදුනා ගැනීමට හැකිය.සාගරයට මානව ක්‍රියාවන්ගේ බලපෑම ,සාගරය සදහා ලොව පුරා පුරවැසියන්ගේ ව්‍යාපාරයන් වර්ධනය කිරීම සහ ලෝක ජනගහනය බලමුලු ගැන්වීම සහ එක්සත් කිරීම යන ව්‍යාපෘති සදහා ජනතාව දැනුවත් කිරීම ඒ අතර වැදගත් ය.

මෙම වසරේ ලෝක සාගර දිනයේ තේමාව වන්නේ ‘සාගර ජීවිතය සහ ජීවනෝපාය’ (The Ocean life & livelihoods)යන්නයි. එක්සත් ජාතීන්ගේ වෙබ් අඩවියට අනුව, මේ වසරේ වාර්ෂික උත්සවය සාගරයේ පුදුමය සහ එය අපගේ ජීවන ප්‍රභවය වන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව අවබෝධයක් ලබා දෙනු ඇත. තේමාව විශේෂයෙන් අදාළ වන්නේ 2021 සිට 2030 දක්වා දිවෙන තිරසාර සංවර්ධනය සඳහා වන එක්සත් ජාතීන්ගේ සාගර විද්‍යා දශකය ඉදිරියේ ය. සාගර විද්‍යාව හා සම්බන්ධ කළ හැකි විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ හා නව්‍ය තාක්‍ෂණයන් සංවර්ධනය කිරීම සඳහා ජාත්‍යන්තර සහයෝගිතාවය දශකය ශක්තිමත් කරනු ඇත.

පෘථිවියෙන් සියයට 70 කට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් ආවරණය වන පරිදි සාගර ජීවයට සහය දක්වයි.මිනිස්සුන් විසින් නිපදවන කාබන්ඩයොක්සයිඩ් වලින් 30% ක් පමණ සාගර අවශෝෂණය කරගනිමින් ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමේ බලපෑම වලක්වාලයි.

එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට අනුව, සාගරයන් ග්‍රහලෝකයේ ඔක්සිජන් වලින් අවම වශයෙන් 50 % ක් වත් නිපදවන අතර 2030 වන විට මිලියන 40 ක ජනතාවක් සාගර පාදක කර්මාන්තවල සේවයේ යෙදවේ.කෙසේ නමුත් විශාල මත්ස්‍ය ගහණය විශාල වශයෙන් මේවන විට ක්ෂයවී ඇති අතර කොරල් පරවලින් 50 ක් පමණ විනාශ වී ඇති බව වාර්තාවේ.කසල බැහැර කිරීම ,තෙල් කාන්දුවීම, අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීම වැනි මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් කොතරම් නොසැලකිලිමත් ලෙස සිදුවී ඇත්ද යන්න සහ ඒවා සාගරයට බලපා ඇති ආකාරය පිළිබද මිනිස්සුන්ට නැවත නැවතත් සිතීමට හොදම කාලය උදාවී ඇත.